รู้จักโรคมือเท้าปาก (Hand Foot Mouth) แพร่ระบาดง่ายในเด็ก

โรคมือเท้าปาก เป็นโรคระบาดที่เกิดขึ้นทั่วโลก ส่วนใหญ่พบผู้ป่วยเพิ่มขึ้นในช่วงฤดูร้อนถึงต้นฤดูฝน พบมากในเด็กอายุ 5-15 ปี อาจระบาดในกลุ่มเด็กเล็กอายุน้อยกว่า 5 ปีได้ จุดแพร่ระบาดพบบ่อย ในโรงเรียนอนุบาล หรือ สถานรับเลี้ยงเด็ก เป็นโรคที่พ่อแม่ควรใส่ใจเป็นพิเศษ

 

สาเหตุ

โรคที่เกิดจากเชื้อไวรัสในกลุ่ม Enteroviruses ที่พบเฉพาะในมนุษย์ ซึ่งมีหลายสายพันธุ์ มักพบการติดเชื้อในกลุ่มทารกและเด็กเล็ก

 

อาการ

• ผู้ติดเชื้อส่วนใหญ่จะไม่แสดงอาการป่วย หรืออาจพบอาการเพียงเล็กน้อย เช่น มีไข้ต่ำ ปวดศีรษะ คลื่นไส้ ปวดเมื่อย เป็นต้น ส่วนใหญ่มีระยะเวลา 3-5 วัน แล้วหายได้เอง
• บางรายจะมีอาการรุนแรง ขึ้นอยู่กับชนิดของไวรัสที่มีการติดเชื้อและอาการแทรกซ้อน ไข้อาจสูงถึง 39 องศาเซลเซียส ใน 1-2 วันแรกและไข้ลดลงหลังจากนั้น อาจพบตุ่มแผลทั่วร่างกาย
• กรณีอาการรุนแรงมาก ควรปรึกษาแพทย์ เช่น ซึมลง หายใจหอบ หายใจเร็ว มีอาการชัก เกร็ง หมดสติ หรือมือสั่น ขาสั่น เดินเซ

 

 

ระยะฟักตัว และระยะแพร่เชื้อ

• ประมาณ 3-5 วัน เมื่อแสดงอาการสามารถแพร่เชื้อได้นานติดต่อกันหลายสัปดาห์

 

ประเภทของเชื้อที่พบบ่อย

• Coxsackie A16 มักไม่รุนแรง เด็กจะหายเป็นปกติภายใน 7-10 วัน
• EV71 อาจมีอาการทางสมองร่วมด้วย ในการระบาดที่ไต้หวันพบสูงถึงร้อยละ 30 อาจเป็นแบบ Aseptic Meningitis ที่ไม่รุนแรง หรือมีอาการคล้ายโปลิโอ
• Encephalitis รุนแรงมากจนอาจเสียชีวิต อาการอักเสบส่วนก้านสมอง อาการหัวใจวาย หรือมีภาวะน้ำท่วมปอด

 

การติดต่อ

• รับเชื้อผ่านเข้าปากโดยตรงจากมือที่เปื้อนน้ำมูก น้ำลาย และอุจจาระของผู้ป่วยหรือผู้ติดเชื้อ (ซึ่งอาจจะยังไม่มีอาการ) หรือน้ำในตุ่มพองหรือแผลของผู้ป่วย และโดยการหายใจเอาเชื้อที่แพร่กระจายจากละอองฝอยของการไอ จาม ของผู้ป่วยหรือผู้ติดเชื้อ
• การแพร่เชื้อมักเกิดได้ง่ายในช่วงสัปดาห์แรกของการป่วย ซึ่งมีเชื้อออกมามาก เชื้อจะอยู่ในลำคอ ประมาณ 2-3 สัปดาห์ ไวรัสเข้าสู่ร่างกายทางเยื่อบุของคอหอยและลำไส้ เพิ่มจำนวนที่ทอนซิลและเนื้อเยื่อของระบบน้ำเหลืองบริเวณลำไส้ และเชื้อจะออกมากับอุจจาระ ยังไม่มีหลักฐานที่เชื่อถือได้ว่า การแพร่กระจายของโรคเกิดจากแมลง น้ำ อาหาร หรือขยะ

 

การรักษา

• ควรพาไปพบแพทย์เฉพาะทาง โดยถ้าอาการไม่หนักมาก แพทย์จะรักษาตามอาการ เช่น ให้ยาลดไข้ แก้ปวด ทายาที่ลดอาการปวดในรายที่มีแผลที่ลิ้นหรือกระพุ้งแก้ม
• กรณีอาการรุนแรง มีภาวะแทรกซ้อน แพทย์จะดำเนินการรักษาในโรงพยาบาล

 

แนวทางป้องกัน

ปัจจุบันยังไม่มีวัคซีนป้องกันโรคมือเท้าปาก ต้องป้องกันโดยการไม่รับเชื้อจากคนใกล้เคียง

• ควรเลี่ยงให้เด็กสัมผัสผู้อื่น เลี่ยงพื้นที่ชุมชนที่มีคนหนานแน่น
• ดูแลสุขอนามัยให้ดี สอนเด็กให้ล้างมือด้วยน้ำสะอาดและฟอกสบู่บ่อยๆ โดยเฉพาะหลังเข้าห้องน้ำ และทั้งก่อน-หลังรับประทานอาหาร
• พ่อแม่ ผู้ปกครอง และคนใกล้ชิดควรคอยเฝ้าสังเกตเป็นพิเศษโดยเฉพาะช่วงหน้าฝน ถ้าพบอาการควรรีบพาไปปรึกษาแพทย์โดยเร็ว

 

โรคมือเท้าปาก เป็นโรคระบาดที่ป้องกันได้ ถ้ารักษาได้เร็วจะไม่ค่อยอันตราย แต่ควรเฝ้าระวังเป็นพิเศษ โดยเฉพาะช่วงหน้าฝน สำหรับคนที่มีข้อสงสัยเกี่ยวกับโรคมือเท้าปาก สามารถสอบถามเภสัชกรที่ร้านขายยาหรือปรึกษาแพทย์ที่โรงพยาบาลเพื่อให้เข้าใจโรคนี้มากยิ่งขึ้น

 

 

ขอบคุณข้อมูล: กรมควบคุมโรค, Rama Channel

 

บทความแนะนำ

5 โรคระบาดในเด็ก อันตรายที่พ่อแม่ควรใส่ใจ

โรค MIS-C เด็กหายป่วยโควิด-19 ก็อาจเสียชีวิตได้

อาการคันจากเชื้อราต้องใช้ยาอะไร

 

หากใครมีข้อสงสัยเกี่ยวกับเรื่อง ผลิตภัณฑ์เสริมอาหาร ยา และปัญหาเรื่องสุขภาพ สามารถปรึกษาเภสัชกรที่ร้านขายยา Fascino ผ่านระบบเทเลฟาร์มมาซี เรายินดีให้คําปรึกษาทุกปัญหาสุขภาพทุกช่องทาง

• ปรึกษาง่าย ๆ ไม่ต้องโหลดแอป ได้ที่ https://telepharmacy.fascino.co.th/
• Facebook : https://m.me/fascinohealthcarethailand
• Line : https://lin.ee/3mHf2nZ
• โทร : 02-111-6999