ยาสีฟันฟลูออไรด์ ป้องกันฟันผุได้จริงไหม ?

โรคฟันผุสามารถพบได้ในทุกช่วงวัยและพบมากในวัยเด็ก จากสถิติประชาชนทั่วโลกจะพบผู้ที่มีปัญหาโรคฟันผุถึง 9% และมีค่ารักษาแพงเป็นอันดับ 4 ของงบประมาณด้านสุขภาพในประเทศอุตสาหกรรม หากถามว่าจะป้องกันฟันผุได้อย่างไร หนึ่งในคำแนะนำที่ได้ยินบ่อยที่สุดก็คือ “ให้ใช้ยาสีฟันที่มีส่วนผสมของฟลูออไรด์” แล้วฟลูออไรด์มีประโยชน์อย่างไร ป้องกันฟันผุได้จริงไหม ? วันนี้เภสัชกรจะมาให้คำตอบในบทความนี้  

สาเหตุของฟันผุ

โรคฟันผุเป็นโรคติดเชื้อเรื้อรัง สาเหตุหลักเกิดจากการที่เชื้อแบคทีเรียกลุ่มสเต็ปโตคอกคัส (Streptococcus) ย่อยสลายเศษอาหารประเภทคาร์โบไฮเดรตที่ติดตามซอกฟันและผลิตสารที่มีฤทธิ์เป็นกรดออกมา ส่งผลให้เกิดกระบวนการย่อยสลายแร่ธาตุที่เคลือบฟัน โดยส่วนใหญ่แล้วฟันผุจะเกิดบริเวณส่วนหลุมร่องของฟันหรือระหว่างซอกฟันเพราะมีโอกาสที่เศษอาการตกค้างสะสมอยู่และไม่สามารถทำความสะอาดได้หมด หากเกิดบริเวณซอกฟันมักจะมีอาการลุกลามอย่างรวดเร็ว 

ความอันตรายของฟันผุ หากไม่ดูแล

อาการฟันผุนั้นจะเริ่มที่ชั้นเคลือบฟันก่อน ถ้าไม่ป้องกันและรักษาอย่างเหมาะสมจะทำให้รอยผุนั้นลุกลามไปถึงชั้นเนื้อฟันและโพรงประสาทฟันได้ ซึ่งอาจก่อให้เกิดการติดเชื้อ จนเกิดภาวะเหงือกอักเสบ และอาจทำให้สูญเสียฟันในที่สุด แล้วถ้าอาการฟันผุลุกลามไปถึงเนื้อฟัน เมื่อรับประทานอาหารที่ร้อนจัดหรือเย็นจัด อุณหภูมิร้อนหรือเย็นจากอาหารจะสามารถสัมผัสกับปลายเส้นประสาท ทำให้เกิดอาการเสียวฟันตามมาได้อีกด้วย

ทำไมถึงต้องใช้ผลิตภัณฑ์ที่ส่วนผสมของฟลูออไรด์

การป้องกันฟันผุสามารถทำด้วยการเสริมการคืนแร่ธาตุร่วมกับการควบคุมการเจริญของเชื้อแบคทีเรีย เพราะมีการศึกษาพบว่าเคลือบฟันที่ถูกทำลายด้วยกรดสามารถซ่อมแซมได้ด้วยแคลเซียม หรือฟลูออไรด์ ดังนั้นหลายๆ ผลิตภัณฑ์ในท้องตลาดจึงมีส่วนผสมของแคลเซียมหรือฟลูออไรด์มาใช้เพื่อป้องกันฟันผุและเสริมกระบวนการคืนแร่ธาตุสู่เคลือบฟัน 

ประโยชน์ของฟลูออไรด์ในการป้องกันฟันผุ

1. ฟลูออไรด์จะไปสะสมอยู่ในตัวฟันทำให้ผลึกเคลือบฟันแข็งแรงขึ้น 
2. ยับยั้งการสลายตัวของแร่ธาตุที่ผิวฟันและกระตุ้นให้เกิดการสะสมกลับของแร่ธาตุที่ผิวฟัน เป็นผลให้ฟันผุในระยะเริ่มแรกหายเป็นปกติได้  
3. ช่วยยับยั้งการสร้างกรดของแบคทีเรียและยับยั้งการเจริญเติบโตของแบคทีเรีย

การใช้ยาสีฟันผสมฟลูออไรด์จะเป็นการป้องกันฟันผุขั้นพื้นฐานสามารถใช้ได้ในทุกกลุ่มอายุแต่ไม่ควรใช้ในทารกที่อายุไม่ถึง 18 เดือน เนื่องจากเด็กเล็กมีโอกาสที่จะกลืนยาสีฟันเข้าไประหว่างการแปรงฟัน สำหรับเด็กอายุระหว่าง 18 เดือน - 6 ปี แนะนำให้ใช้ยาสีฟันที่มีส่วนผสมของฟลูออไรด์ในปริมาณต่ำ เพื่อป้องกันการสะสมของสารฟลูออไรด์มากเกินไป 

แต่บางคนอาจมีอาการแพ้ส่วนผสมบางอย่างในยาสีฟัน ซึ่งอาจทำให้เกิดอาการระคายเคืองเยื่อบุในช่องปาก หรืออาการผิดปกติอื่น ๆ ได้ จึงควรสังเกตอาการของตนเองให้ดี หากใครมีอาการแพ้ให้รีบหยุดใช้ยาสีฟันหลอดนั้นและไปพบทันตแพทย์ทันที

เราสามารถดูแลสุขภาพฟันและช่องปากได้ง่าย ๆ ด้วยการแปรงฟันด้วยยาสีฟ้นที่มีส่วนผสมของฟลูออไรด์อย่างน้อย 2 ครั้งต่อวัน ลดอาหาร เครื่องดื่ม หรือของหวานที่มีน้ำตาล ลดปริมาณการรับประทานคาร์โบไฮเดรต และอย่าลืมไปพบทันตแพทย์ทุก 6 เดือน เพื่อตรวจสุขภาพฟันและช่องปาก ให้เราห่างไกลฟันผุและโรคเหงือก

ผู้เขียน

สิราวรรณ ล้วนสุธรรม 

เภสัชกร 

อ่านอะไรต่อดี ?

ยาสีฟัน รักษาแผลไฟไหม้ น้ำร้อนลวก ได้จริงไหม ?

5 เคล็ดลับป้องกันฟันผุ

ทาน ยาระบายมะขามแขก บ่อยๆ ทำไมถึงลำไส้ขี้เกียจ

หากใครมีข้อสงสัยเกี่ยวกับเรื่อง ผลิตภัณฑ์เสริมอาหาร ยา และปัญหาเรื่องสุขภาพ สามารถปรึกษาเภสัชกรที่ร้านขายยา Fascino ผ่านระบบเทเลฟาร์มมาซี เรายินดีให้คําปรึกษาทุกปัญหาสุขภาพทุกช่องทาง

• ปรึกษาง่าย ๆ ไม่ต้องโหลดแอป ได้ที่ https://telepharmacy.fascino.co.th/
• Facebook : https://m.me/fascinohealthcarethailand
• Line : https://lin.ee/3mHf2nZ
• โทร : 02-111-6999