“ภาวะก่อนเบาหวาน” สัญญาณเตือนโรคเบาหวานที่ต้องใส่ใจ

โรคเบาหวานชนิดที่ 2 อาจจะไม่ได้ไกลตัวอย่างที่เราคิด หากเราใช้ชีวิตอย่างเต็มที่จนไม่ทันสังเกตสัญญาณเตือนของร่างกายที่เรียกว่า “ภาวะก่อนเบาหวาน” แต่เรื่องนี้ไม่น่ากลัวอย่างที่คิด เพราะว่าภาวะก่อนเบาหวานนั้น สามารถหายได้เพียงปรับการใช้ชีวิตของเรา สำหรับใครที่สนใจเรื่องภาวะก่อนเบาหวาน สามารถสังเกตุจากปัจจัยต่าง ๆ จากบทความนี้ค่ะ

ภาวะก่อนเบาหวานคืออะไร ?

ภาวะก่อนเบาหวาน หรือ ภาวะเบาหวานแฝง (Prediabetes) คือสภาวะที่ร่างกายมีระดับน้ำตาลในเลือดสูงเนื่องจากการทำงานบางอย่างภายในร่างกายผิดปกติเช่นเดียวกันกับการเป็นเบาหวานชนิดที่ 2 แต่ระดับน้ำตาลในเลือดนั้นยังไม่สูงถึงระดับที่จะวินิจฉัยว่าเป็นเบาหวานชนิดที่ 2 ได้ 

เมื่อร่างกายเข้าสู่ภาวะก่อนเบาหวาน นั่นแสดงว่าอวัยวะต่าง ๆ เริ่มได้รับผลกระทบจากระดับน้ำตาลในเลือดสูงเหมือนกับการเป็นเบาหวานแล้ว เช่น ตา หลอดเลือด ไต หัวใจ เป็นต้น ส่งผลให้ในระยะยาวร่างกายของเราก็จะเกิดโรคแทรกซ้อนได้เช่นเดียวกันกับการเป็นเบาหวาน ดังนั้นหากยังไม่ปรับเปลี่ยนการใช้ชีวิต ก็หลีกเลี่ยงไม่ได้ที่ภาวะนี้จะพัฒนาไปเป็นเบาหวานชนิดที่ 2 ในท้ายที่สุด 

สัญญาณเตือนของภาวะก่อนเบาหวาน

สิ่งที่บ่งบอกถึงการมีภาวะก่อนเบาหวานนั้น แพทย์จะพิจารณาจากผลตรวจเลือดเสมือนการตรวจวินิจฉัยการเป็นเบาหวาน  ดังนี้

• ผลระดับน้ำตาลหลังอดอาหาร 8 ชม. หรือ Fasting Blood Glucose (FBG) อยู่ที่ 100-125 mg/dL
• ผลตรวจระดับน้ำตาลในเลือด หรือ HbA1c อยู่ที่ 5.4 - 6.4 %
• ผลตรวจระดับน้ำตาลในเลือด หลังรับประทานน้ำตาล 75 กรัมไป 2 ชั่วโมง หรือ Oral Glucose Tolerance Test อยู่ที่ 140-199 mg/dL

นอกจากนี้ ปัจจัยต่าง ๆ ที่ทำให้มีความเสี่ยงการเป็นภาวะก่อนเบาหวานได้ ซึ่งเป็นความเสี่ยงเดียวกันกับการเป็นเบาหวานชนิดที่ 2 มีดังนี้

• น้ำหนักเกิน หรือ โรคอ้วน ยิ่งมีปริมาณไขมันในร่างกายมากเท่าไหร่ ยิ่งมีความเสี่ยงมากขึ้น
• ผู้ชายที่มีรอบเอวมากกว่า 40 นิ้ว หรือ 35 นิ้วสำหรับผู้หญิง 
• มีอายุ 35 ปีขึ้นไป
• ชอบรับประทานเนื้อแดง อาหารแปรรูป น้ำหวาน หรือไม่ค่อยมีกิจกรรมที่ใช้พลังงานต่าง ๆ เช่น ไม่ออกกำลังกาย 
• สูบบุหรี่
• นอนหลับหรือพักผ่อนไม่เพียงพอ
• มีคนในครอบครัวหรือญาติพี่น้องระดับใกล้ชิด มีประวัติเป็นเบาหวานชนิดที่ 2
• มีสภาวะหรือโรคบางอย่าง เช่น ความดันโลหิตสูง, ไขมันในเลือดสูง, ถุงน้ำในรังไข่หลายใบ (Polycystic ovary syndrome), เบาหวานขณะตั้งครรภ์ (GDM), มีประวัติคลอดบุตรที่มีน้ำหนักตัวมากกว่า 4 กก. เป็นต้น

เมื่อเราทราบปัจจัยเสี่ยงต่าง ๆ และสงสัยว่าเราอาจมีภาวะก่อนเบาหวาน หรือ Prediabetes แล้ว เราควรดูแลสุขภาพของตัวเองไม่ให้เป็นภาวะก่อนเบาหวาน หรือหายจากภาวะนี้ได้ ด้วยวิธีต่อไปนี้ 

• ลดน้ำหนัก การลดน้ำหนักมักเป็นวิธีที่จะทำให้โรคหลายอย่างดีขึ้นได้ รวมถึงภาวะก่อนเบาหวานด้วยเช่นกัน 
• รับประทานอาหารที่มีประโยชน์ ลดการบริโภคอาหารแปรรูป เนื้อแดง
• ลด ละ เลิกบุหรี่ 
• นอนหลับในเวลากลางคืนให้เพียงพอ การนอนหลับในเวลากลางคืนส่งผลต่อการทำงานของอินซูลิน จึงทำให้การนอนหลับในเวลากลางคืนมีผลต่อสุขภาพอย่างมาก
• ควบคุมหรือรักษาโรคที่เป็นอยู่ให้ดีขึ้น เช่น โรคความดันโลหิตสูง โรคไขมันในเลือดสูง 

สำหรับคำแนะนำในการดูแลสุขภาพนี้ เราอาจตั้งเป้าหมายในระยะสั้นให้สามารถทำได้จริง เช่น ลดการกินชานมไข่มุกเป็นเวลา 3 วัน ออกกำลังกายอย่างน้อยวันละ 45 นาที แล้วค่อย ๆ ปรับระยะเวลาให้นานขึ้น หรือตั้งเป้าในการลดน้ำหนักทีละน้อย อาทิตย์ละ 0.5 กก ไม่หักโหมเกินไป และอย่าลืมให้รางวัลกับความตั้งใจนี้เป็นครั้งคราว ทั้งนี้ ควรปรึกษาผู้เชี่ยวชาญด้านสุขภาพ เพื่อให้คำปรึกษาวิธีการดูแลสุขภาพที่เหมาะสมรายบุคคลให้กับคุณได้อีกทางหนึ่ง หรือหากต้องการปรึกษาเภสัชกรของ ถามmacy by FASCINO สามารถปรึกษาได้ที่ https://telepharmacy.fascino.co.th/login/?openExternalBrowser=1

ผู้เขียน

ภญ.มนสุดา อร่ามกิจโพธา

เภสัชกร